Η έννοια του "Τσι" 气 (Qì) και του "Τσι Κουνγκ" 气功 (Qì Gōng)

Πριν ορίσουμε το Τσι και το Τσι Κουνγκ, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι για την επιστήμη δεν υπάρχει κάποιος επίσημος ορισμός αυτών των εννοιών, όπως ισχύει για αυτούς που εφαρμόζουν το Τσι Κουνγκ και την Κινεζική παραδοσιακή ιατρική. Ο τρόπος που ορίζεται το Τσι από τους ανθρώπους που ασχολούνται μ’ αυτό, διαφέρει από άτομο σε άτομο γιατί εξαρτάται από το προσωπικό υπόβαθρο του καθενός καθώς και από την ατομική του εμπειρία. Μερικοί νομίζουν ότι το Τσι είναι ηλεκτρική ενέργεια, άλλοι πιστεύουν ότι είναι μαγνητική ενέργεια, ενώ κάποιοι άλλοι το καταλαβαίνουν σαν θερμότητα ή σαν κάποιο άλλο τύπο ενέργειας. Όμως, κάποιος, ο οποίος έχει κάνει μια προσεκτική έρευνα στο ιστορικό υπόβαθρο του Τσι, δεν θα το όριζε αποκλειστικά με έναν από αυτούς, τους στενά περιορισμένους, όρους. Το ίδιο συμβαίνει και με το Τσι Κουνγκ. Το Τσι Κουνγκ είναι συχνά φτωχά προσδιορισμένο ως τύπος ασκήσεων ή διαλογισμών που αφορούν μόνο την βελτίωση ή την αποκατάσταση της υγείας. Σίγουρα έτσι είναι, ωστόσο η ακτίνα δράσης του Τσι Κούνγκ και το αντικείμενο της έρευνας του έχουν πολύ μεγαλύτερο εύρος. Είναι πολύ σπουδαίο να κατανοηθεί ορθά αυτό το σημείο, αν θέλουμε να έχουμε μια ακριβή αντίληψη του τι ακριβώς είναι Τσι και τι σημαίνει το Τσι Κουνγκ.

Γενικός ορισμός του Τσι

Το Τσι είναι η ενέργεια ή η δύναμη της φύσης που απλώνεται σε όλη την δημιουργία. Ο ουρανός (το στερέωμα ή το σύμπαν), διαθέτει το "Ουράνιο Τσι" 天气(Tiān Qì), το οποίο συντίθεται από τις δυνάμεις των ουράνιων σωμάτων που επιδρούν πάνω στην γη, όπως είναι το φώς του ήλιου, το φώς της σελήνης και η  επιρροή της στο υγρό στοιχείο. Στους αρχαίους καιρούς, οι κινέζοι πίστευαν ότι το "Ουράνιο Τσι" ήταν εκείνο που καθόριζε τις καιρικές συνθήκες, το κλίμα και τις διακυμάνσεις του. Στην Κίνα, ο καιρός ακόμα αποκαλείται ως "Τιάν Τσι" (Ουράνιο Τσι). Κάθε ενεργειακό πεδίο "αγωνίζεται" να διατηρήσει μια ισορροπία, έτσι οποτεδήποτε το Ουράνιο Τσι χάνει την ισορροπία του, ψάχνει αυτομάτως να την επαναφέρει στον εαυτό του. Τότε αρχίζουν να φυσούν άνεμοι και να πέφτουν βροχές, ακόμα και κυκλώνες ή καταιγίδες πρέπει να συμβούν ώστε το Ουράνιο Τσι να πετύχει μια νέα ενεργειακή ισορροπία. Μετά το Ουράνιο Τσι, το δεύτερο οε σπουδαιότητα, είναι το Γήινο Τσι. Αυτό επηρεάζεται και ελέγχεται από το Ουράνιο Τσι. Για παράδειγμα, οι βροχοπτώσεις φουσκώνουν και ορίζουν την κατεύθυνση των ποταμών. Χωρίς βροχή ο πλανήτης θα πέθαινε. Οι κινέζοι πιστεύουν ότι το Γήινο Τσι αποτελείται από συγκεκριμένες ενεργειακές γραμμές όπως και από μαγνητικά και θερμικά πεδία που βρίσκονται κρυμμένα εντός της γης. Κι αυτές οι δυνάμεις, επίσης πρέπει να διατηρούν την ισορροπία τους, αλλιώς καταστροφικές εκδηλώσεις, όπως οι σεισμοί, θα αρχίσουν να συμβαίνουν. Όταν το Τσι της γης έχει ισορροπήσει τότε ο πλανήτης θα αναπτυχτεί επιτρέποντας την εμφάνιση της ενόργανης ζωής. Τώρα, στην περιοχή του Γήινου Τσι, το κάθε άτομο, ζώο και φυτό διαθέτει το δικό του προσωπικό πεδίο του Τσι, το οποίο κι αυτό με την σειρά του ψάχνει να διατηρεί την ισορροπία του. Όταν για οποιοδήποτε λόγο υπάρξει διαταραχή της ισορροπίας του Τσι τότε ο εν λόγο οργανισμός θα αρρωστήσει, θα πεθάνει και θα αποσυντεθεί. Όλα τα πράγματα της φύσης συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου, μεγαλώνουν και αναπτύσσονται κάτω από την επίδραση του φυσικού κύκλου του Ουράνιου Τσι και του Γήινου Τσι. Το ανθρώπινο Τσι αποτελεί ένα ξεχωριστό κομμάτι γνώσης σε σχέση με τα υπόλοιπα, διαφορετικά είδη Τσι, της γης των φυτών και των ζώων. Ο λόγος είναι φυσικά ότι σαν άνθρωποι, ενδιαφερόμαστε ιδιαίτερα για την λειτουργία του δικού μας τύπου Τσι, με αποτέλεσμα, ναι έχει αφιερωθεί σ’ αυτό, μια πραγματικά εξαιρετική σπουδαία και εκτενής έρευνα.

"Τσι" θα μπορούσε γενικά να οριστεί σαν ο οποιοσδήποτε τύπος ενέργειας που μπορεί να κάνει αισθητή την ύπαρξη δύναμης και ισχύος. Αυτή η ενέργεια μπορεί να είναι, ηλεκτρισμός μαγνητισμός, θερμότητα ή φώς. Στην Κίνα, η δύναμη του ηλεκτρισμού λέγεται "Ηλεκτρικό Τσι" - Τιάν Τσι  (Diàn Qì) -  και η θερμότητα, ονομάζεται "Θερμικό Τσι" - Ζε Τσι 热气 (Rè Qì) όταν ένας άνθρωπος είναι ζωντανός η ενέργεια του σώματος του αποκαλείται "Ανθρώπινο Τσι" - Ρεν Τσι 人气 (Rén Qì).

O όρος Τσι, ακόμα, χρησιμοποιείται συχνά για να εκφραστεί το ενεργειακό επίπεδο ενός πράγματος και ιδιαίτερα των ζωντανών οργανισμών. Όπως αναφέρθηκε πιο πριν, ο καιρός λέγεται "Tιάν Τσι” (Ουράνιο Τσι) επειδή υποδεικνύει την ενεργειακή κατάσταση του ουρανού. Όταν ένα πράγμα είναι ζωντανό έχει "ζωντανό Τσι" και όταν είναι νεκρό έχει "νεκρό Τσι". Όταν ένα άτομο είναι δίκαιο, λογικό και διαθέτει πνεύμα με συναίσθηση του σωστού, τότε λέγεται- ότι έχει Τζενγκ Τσι 正气 (Zhèng Qì) - κανονικό ή ορθό Τσι. Το πνευματικό επίπεδο ή η ηθική ενός συνόλου ανθρώπων λέγεται "Τσι Χουν" (Qi Hun). Έτσι βλέπουμε ότι η λέξη Τσι έχει έναν πιο ευρύ και γενικό ορισμό απ’ ότι νομίζουν οι περισσότεροι άνθρωποι. Δεν περιορίζεται μόνο στην κυκλοφορία της ενέργειας στο σώμα. Η έκφραση Τσι εκτείνεται στο να προσδιορίζει την ίδια την φύση της ενέργειας, καθώς και να εκφράσει τον χαρακτήρα και το επίπεδο αυτής της ενέργειας. Αυτό είναι πολύ σημαντικό να κατανοηθεί όταν κάποιος ασχολείται με το Τσι Κουνγκ ώστε το μυαλό του γα μην έχει περιορισμένη και στενή αντίληψη για τι είναι το Τσι, πράγμα το οποίο θα μπορούσε να εμποδίσει την μελλοντική του κατανόηση και ανάπτυξη.

Γενικός ορισμός του Τσι Κουνγκ

Έχουμε εξηγήσει ότι το Τσι είναι ενέργεια και ότι βρίσκεται στον ουρανό, στην γη και σε κάθε ζωντανό οργανισμό. Στην Κίνα η λέξη "Κουνγκ" ανήκει στον όρο "Κουνγκ Φου", ο οποίος σημαίνει ενέργεια και χρόνος. Οποιαδήποτε σπουδή ή εκπαίδευση που θα απαιτούσε αρκετή δαπάνη ενέργειας και χρόνου για την εκμάθηση και την ολοκλήρωση της, ονομάζεται "Κουνγκ Φου". Η έννοια του απευθύνεται σε κάθε ιδιαίτερο τύπο εξάσκησης που απαιτεί αφιέρωση χρόνου, ενέργειας και μόχθου. Γι’ αυτόν τον λόγο, ο σωστός ορισμός του είναι ο εξής: Τσι Κουνγκ είναι κάθε εκπαίδευση και εργασία που σχετίζεται με το Τσι και απαιτεί αρκετό χρόνο και πολύ προσπάθεια.

Οι Κινέζοι έχουν μελετήσει το Τσι για χιλιάδες χρόνια. Μερικές από τις πληροφορίες που υπάρχουν για τα πρότυπα και του κύκλους που ακολουθεί η φύση έχουν καταγραφεί σε βιβλία, ένα από το οποία είναι και το "Ι Τσινγκ" 经 (Yì Jīng) - "Το Βιβλίο Των Αλλαγών" (1122π.χ). Όταν το Ι Τσινγκ πρωτοεμφανίστηκε, οι Κινέζοι πίστευαν ότι η δύναμη της φύσης περιλαμβάνει τον Ουρανό - Τιάν 天 (Tiān), τη Γη - Τε (De) και τον Άνθρωπο - Ρεν (Rén). Αυτά ονομάστηκαν "οι Τρεις Δυνάμεις της Φύσης" που κάνουν την εκδήλωση τους με τα τρία Τσι: Ουράνιο Τσι, Γήινο Τσι και Ανθρώπινο Τσι. Αυτές οι τρείς πλευρές της φύσης έχουν οριστεί σαν οι νόμοι και οι κύκλοι της φύσης. Οι νόμοι αυτοί ποτέ δεν αλλάζουν και οι κύκλοι επαναλαμβάνονται περιοδικά. Οι άνθρωποι της Κίνας χρησιμοποιούν την κατανόηση αυτών των αρχών της φύσης και του Ι Τσινγκ για να υπολογίσουν της αλλαγές του Τσι της φύσης. Αυτός ο υπολογισμός λέγεται "Πα Κουά" (τα οχτώ τρίγραμμα). Η εσωτερική μαχητική τέχνη "Πα Κουά Τσανγκ" βασίζεται σε αυτούς τους αέναους κύκλους και η κίνησή του είναι εμπνευσμένη από αυτές τις αρχές.
 

Η κατανόηση του Ουράνιου Τσι είναι δύσκολη και ιδιαίτερα δύσκολη ήταν και τα αρχαία χρόνια που η επιστήμη ήταν ακόμα σε εμβρυακό στάδιο. Αλλά επειδή η φύση πάντοτε επαναλαμβάνει τον εαυτό της, η συσσωρευμένη εμπειρία των χρόνων έκανε δυνατή την καταγραφή του προτύπου που ακολουθεί η φύση. Κατανοώντας τους νόμους και τους περιοδικούς κύκλους του "Ουράνιο ρολογιού" μας δίνεται η ευκαιρία να καταλάβουμε τις φυσικές αλλαγές των εποχών, του κλίματος, του καιρού, της βροχής, του χιονιού, της ξηρασίας και όλων των άλλων φυσικών γεγονότων. Αν παρατηρήσουμε προσεκτικά, μπορούμε να διακρίνουμε διάφορα πρότυπα εναλλαγής και κύκλους επανάληψης που προέρχονται από την επαναφορά της ισορροπίας των πεδίων του Τσι. Ανάμεσα σ’ αυτούς του κύκλους είναι η ώρα της ημέρας, ο μήνας, το έτος καθώς και κύκλοι των 12 χρόνων και των 60 χρόνων.

Το γήινο Τσι είναι ένα μέρος του Ουράνιου Τσι. Αν κατανοήσουμε τους νόμους και τις ενδείξεις της γης, θα καταλάβουμε το πώς δημιουργήθηκαν τα βουνά και τα ποτάμια, πως ο πλανήτης αναπτύχθηκε, πως τα ποτάμια κινούνται, ποιο μέρος της χώρας είναι καλό για κάποιον, που να χτιστεί ένα σπίτι και ποια κατεύθυνση πρέπει να έχει ώστε να είναι ένα μέρος ιδανικό για την υγεία καθώς και πολλά άλλα πράγματα που έχουν σχέση με την γη. Στην Κίνα σήμερα υπάρχουν άτομα που γνωρίζουν και ασχολούνται με το λεγόμενο "Φενγκ Σουέι" 风水 (Fēng Shuǐ), (Αέρας – Νερό) ένα είδος γεωμαντείας. Ο όρος "Φενγκ Σουέι" χρησιμοποιείται επειδή οι σημαντικότεροι παράγοντες που συντελούν στην αξιολόγηση μιας περιοχής είναι τα χαρακτηριστικά του αέρα και του νερού. Αυτοί οι ιδιόμορφοι μελετητές χρησιμοποιώντας την συσσωρευμένη από εμπειρίες, γεωμαγνητική γνώση και του "Ι Τσινγκ", βοηθούν τους ανθρώπους στο να πάρουν σημαντικές αποφάσεις, όπως το που να κτιστεί ένα σπίτι, πώς να τακτοποιήσουν ή να διαρρυθμίσουν τα σπίτια τους και τα γραφεία τους έτσι ώστε να είναι ιδανικά μέρη για διαμονή και εργασία, μέχρι και που να θαφτεί ένας νεκρός. Ακόμα, πολλοί άνθρωποι που θέλουν να ανοίξουν ένα μαγαζί ή μια επιχείρηση ζητούν τις οδηγίες ενός γνώστη του Φενγκ Σουέι, για το πού θα το κάνουν, πιστεύοντας έτσι ότι θα ευημερήσουν. Ανάμεσα στους τρεις τύπους Τσι, που περιγράψαμε, το Ανθρώπινο Τσι, βέβαια, είναι αυτό που έχει μελετηθεί και ερευνηθεί εκτενέστερα σε σχέση με τους άλλους (Ουράνιου και Γήινου).

Η γνώση του ανθρώπινου Τσι καλύπτει ένα μεγάλο αριθμό από διαφορετικά θέματα. Οι Κινέζοι πιστεύουν ότι το ανθρώπινο Τσι δέχεται άμεσα επιρροές από το Ουράνιο Τσι και από το Γήινο Τσι και ότι αυτά καθορίζουν ακόμα και την μοίρα ενός ανθρώπου. Γι' αυτό αν καταλαβαίνουμε την σχέση της φύσης και του ανθρώπου, επίσης μπορούμε να καταλάβουμε και τις διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων (Σχεσιακό Τσι), μπορεί να γίνει πρόβλεψη πολέμων ή το τι επιφυλάσσει το μέλλον για μια χώρα, επίσης μπορούν να προσδιοριστούν οι επιθυμίες και η ιδιοσυγκρασία ενός ατόμου, ακόμα και το ίδιο του το μέλλον...

Όμως, τα μεγαλύτερα επιτεύγματα στις έρευνες για το Ανθρώπινο Τσι έχουν σημειωθεί στο θέμα της υγείας και της μακροβιότητας. Λόγο του ότι το Τσι είναι η πηγή της ζωής, αν εμείς μπορέσουμε να καταλάβουμε πως λειτουργεί μέσα μας, καθώς και πως μπορούμε να το ρυθμίζουμε στον εαυτό μας, τότε θα είμαστε ικανοί να ζήσουμε μια μακράς διάρκειας υγιή ζωή. Να θυμόμαστε ότι αποτελούμε μέρος της φύσης και ότι διεπόμαστε από τους κύκλους της φύσης. Αν πάμε ενάντια σ’ αυτούς τους φυσικούς νόμους, τότε θα αρρωστήσουμε, γι' αυτό και θα πρέπει να μας ενδιαφέρει άμεσα στο πως εμείς μπορούμε να ακολουθούμε τον δρόμο της φύσης. Αυτό άλλωστε είναι και το νόημα του "Τάο" το οποίο διαμηνύουν οι Ταοϊστές, που μπορεί να ερμηνευτή ως "ο Φυσικός Τρόπος".

Έχουν ερευνηθεί μέχρι τώρα πολλές πλευρές του ανθρώπινου Τσι, που συμπεριλαμβάνονται σ’ αυτές οι εφαρμογές του βελονισμού, της πιεσοθεραπείας, της χρήσης βοτάνων, του διαλογισμού και των ασκήσεων "Τσι Κουνγκ". Η χρήση του βελονισμού, της πιεσοθεραπείας και της βοτανοθεραπείας για τον κανονισμό της ροής του Τσι στον ανθρώπινο οργανισμό αποτελούν τις βάσεις της Κινέζικης ιατρικής επιστήμης. Ο διαλογισμός και οι κινητικές ασκήσεις Τσι Κουνγκ χρησιμοποιούνται ευρύτατα από τους ανθρώπους της Κίνας για την βελτίωση της υγείας καθώς και για την θεραπεία κοινών ασθενειών. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο διαλογισμός και οι ασκήσεις Τσι Κουνγκ υπηρετούν και έναν επιπρόσθετο ρόλο για τους Ταοϊστές και τους Βουδιστές που σχετίζεται με την επίτευξη της πνευματικής φώτισης.

Η μελέτη οποιασδήποτε από τις πλευρές του Τσι που περιλαμβάνει το "Ουράνιο Τσι", το "Γήινο Τσι" ή το "Ανθρώπινο Τσι" θα πρέπει να ονομάζεται Τσι Κουνγκ. Σήμερα όμως, τις πιο πολλές φορές οι άνθρωποι όταν χρησιμοποιούν τον όρο Τσι Κουνγκ αναφέρονται μόνο στην καλλιέργεια του ανθρώπινου Τσι διαμέσου του διαλογισμού και τον ασκήσεων Τσι Κουνγκ.

Ωστόσο πριν κλείσουμε, θα θέλαμε να διευκρινιστεί ένας ακόμα όρος που χρησιμοποιείται συχνά στους κύκλους των κινέζικων πολεμικών τεχνών. Η έκφραση "Νέι Κουνγκ" 內功 (Nèi Gōng). "Νέι" είναι το "εσωτερικό" και "Κουνγκ" σημαίνει το "Κουνγκ Φου" δηλαδή η άσκηση. Νέι Κουνγκ σημαίνει λοιπόν κατά λέξη "εσωτερική άσκηση", ενώ αντίθετα "Γουέι Κουνγκ" 外功 (Wài Gōng) το οποίο σημαίνει "εξωτερικό Κουνγκ Φου" ή άσκηση που δίνει έμφαση στην εξωτερική δύναμη. Νέι Κουνγκ είναι η εκπαίδευση των πολεμικών τεχνών η οποία πρώτα φροντίζει την ανοικοδόμηση του Τσι εσωτερικά στον οργανισμό κι ύστερα μαθαίνεται πως το Τσι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πολεμικές εφαρμογές. Τυπικές μορφές των Κινέζικων Νέι Κουνγκ πολεμικών τεχνών είναι Η γροθιά της Ύψιστης Αρχής - Τάι Τσι Τσουάν 太极拳, Η παλάμη των 8 τριγράμμων - Πα Κουά Τζάνγκ 八卦掌, Η γροθιά διαμάντι - Τζιν Γκανγκ Τσουάν 金刚拳 και Η γροθιά της Καρδίας και της Πρόθεσης - Σιν Γι Τσουάν 少林形意拳. Σε αντιδιαστολή με το Νέι Κουνγκ, το Γουέι Κουνγκ, δίνει έμφαση στην ανάπτυξη των μυών, με την ενδυνάμωση του Τσι στα άκρα. Χαρακτηριστικά δείγματα πολεμικών στυλ Γουέι Κουνγκ, είναι Η γροθιά των 5 ζώωνοι 5 Μιμήσεις, 8 Μέθοδοι 五形八法 και η περισσότερη ύλη φορμών και μεθόδων που προέρχονται από το μοναστήρι των Σαολίν.


 

 
Αν σας άρεσε αυτή η σελίδα, μοιραστείτε την!

Βρήκατε ενδιαφέρον στην ιστοσελίδα μας;
Μοιραστείτε την με τους φίλους σας με τους τρόπους που βρίσκονται αριστερά (πλευρικά) της σελίδας.

Εδώ πιθανόν να βρείτε κάποιες απαντήσεις στα πρώτα ερωτήματά σας σχετικά με την άσκηση του
Σαολίν Κουνγκ Φου.

Πριν επικοινωνήσετε μαζί μας δείτε τις απαντήσεις στις πιο συχνές ερωτήσεις που γίνονται.

Περισσότερα

Αν έχετε επιπλέον απορίες, οι εξειδικευμένοι δάσκαλοι των σχολών μας είναι διαθέσιμοι να απαντήσουν στις ερωτήσεις σας

Διευθύνσεις & τηλέφωνα σχολών